- De voedingsmiddelensector is te afhankelijk van de inzet van goedkope arbeid, dat blijkt uit een analyse van ABN AMRO.
- Door de krapte op de arbeidsmarkt en de stijgende loonkosten is het huidige verdienmodel van de voedingsindustrie niet langer houdbaar.
- Volgens analisten van de bank moeten bedrijven daarom meer investeren in technologie en automatisering.
- Lees ook: 4 rode vlaggen bij labels van voedingsproducten in de winkel, volgens een onderzoeker
De Nederlandse voedingsmiddelensector is sterk afhankelijk van de inzet van goedkope werknemers, zo blijkt uit een analyse van ABN AMRO over de productiviteit in de sector.
Ook staat volgens sectoranalisten van de bank de winstgevendheid van voedingsbedrijven onder druk, omdat de arbeidsproductiviteit in de voedingsmiddelenindustrie in het afgelopen decennium is gestagneerd. De foodsector loopt hiermee uit de pas met andere sectoren.
Hogere productiviteit door goedkope arbeid
De toegevoegde waarde in de voedingsmiddelenindustrie is in de afgelopen 23 jaar slechts met 7
procent toegenomen. De toegevoegde waarde van een bedrijf is het verschil tussen omzet en de inkoopkosten en kan verhoogd worden door meer arbeid en kapitaal in te zetten of door de productiviteit te verhogen.
De toegevoegde waarde in de voedingsindustrie is toegenomen door een verhoogde productiviteit. Vaak betekent dat dat mensen vervangen zijn voor efficiëntere machines. Maar in deze sector is dat niet het geval. De productiviteit nam toe omdat het aantal arbeidsuren omhoog is gegaan. er wordt dus niet slimmer, maar meer gewerkt.
Om al die uren te vullen, leunen veel bedrijven sterk op goedkope arbeid, vooral van arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Er wordt weinig geïnvesteerd in technologie en automatisering. Zo investeert de sector slechts 2,3 procent van de totale productie in kapitaal, zoals machines en installaties, terwijl andere sectoren hierin bijna twee keer zoveel in investeren.
Volgens de analisten van ABN AMRO ervaren bedrijven in de voedingsindustrie door de lage faillissementsgraad te weinig druk om te innoveren. Zonder investeringen in moderne technologieën blijft de industrie achter op andere sectoren die wel profiteren van digitalisering en robotisering.
Huidige verdienmodel voedingsindustrie niet houdbaar
Door de toenemende krapte op de arbeidsmarkt en de stijgende loonkosten is het huidige verdienmodel van de voedingsindustrie volgens de bank niet langer houdbaar.
"Arbeidsmigranten stellen hogere looneisen of keren niet meer terug, nu de welvaart in hun thuisland toeneemt. Dat dwingt bedrijven te investeren in nieuwe, arbeidsbesparende technologieën en automatisering", schrijft sectoranalist Jelmer Schreurs in het rapport..
"Robotisering en een doelgerichte inzet van AI kunnen leiden tot een grotere efficiency in productie, voorraadbeheer en transport. Daarnaast kan consolidatie de voorwaarden creëren om schaalvoordelen en investeringsruimte te creëren. Dat is cruciaal, want meer versnippering zal de concurrentiepositie van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie verder ondermijnen."